ENG.
My Greek friends asked me many times to come visit them in Kithira, an island where they work and live for years now. A place of which they tell beautiful stories – but so far I would always see them in Athens. This summer, however, I finally could accept their invitation. I had not seen them for some years, and since I wanted to learn some Greek, I figured that staying in the house of my dear Greeks would be much better than spending those weeks in the sweaty heat of Athens.
Already in the car from the boat to Potamos, and even more so in the days to come I was enchanted by the beautiful Kithirian landscape. The rocky slopes and gorges intertwined with lush and cool pine forests, and more than anything the silence and the vast emptiness. And slowly I would discover that scattered throughout this empty landscape there lived many beautiful and kind people. Those who had already lived here for generations, but also those who more recently had moved here from all over the world.
Those first days I also realized that life here without a car would be a challenge. Distances between villages were far and the hot July days made walking from one place to the next nearly impossible for the great majority of the day. Willing friends kindly lend me their cars to visit remote beaches and would pick me up in the cool evenings to go for meals, drinks and performances all over the island.
But then there were some days were I couldn’t lend a car. And it was exactly then that I most urgently needed transportation. The reason was that I wanted to post a letter to my uncle whose wife had suddenly and prematurely died the day before. Since the post office in Potamos was closed for the week, my only option was to cross the entire island to Hora to buy stamps and post my letter in the post office there. After asking around I found out that there was a bus going up and down the island, but only once a day. That day unfortunately my chance had already passed, but the next day I would be able to take the bus at 9:40 in Potamos straight to Hora.
So the next morning, after a 40 minutes’ walk, I was standing on the side of the road passing Potamos. It was unclear to me where the bus would stop, so I felt slightly lost there at the side of the asphalt in the increasingly hot morning sun. Five minutes passed… ten…. but no bus came. Fifteen… twenty… but still no sign of a bus. Because by that time I was starting to get a bit overheated and I really wanted to post the letter that day, I took a chance at hitchhiking. And to my surprise one of the first cars that passed stopped.
The people in the car where a family on holiday in Agia Pelagia, now on the way back to the boat for Athens. After thanking them for stopping I told them that I had been waiting for the bus, which never arrived. And that therefore I decide to put up my thumb. The father behind the wheel mentioned that he saw many hitchhikers during their week there and also explained that I had made a good decision because he saw the bus broken down about a kilometer outside of Potamos, a service car next to it.
With the help of three more kind islanders who took me for short stretches, and some walking in between, I reached Hora. There I found the post office, posted the letter, admired the city and took a refreshing dive in the sea in Kapsali. I knew that there was supposed to be a bus back around three – that is to say, if it had been fixed. But once again I did not know where it would stop and as I still had the aftertaste of that mornings’ experience fresh in my memory, I decided to also hitchhike back North.
When in the evening I told this story to a friend on the island, she said she had her doubts on whether the bus had actually been broken. First I was a bit surprised about this response but she explained that it is not very lucrative to drive up and down the island for just a few people, possibly it was a more pleasant choice to pretend having mechanical issues and call it a day.
Of course I couldn’t confirm her suspicion based on my one time experience, but this friend does know the local situation much better than me, so I value her view and to be honest in hindsight it doesn’t seem completely unlikely either. As I was curious to know how often these mechanical problems arose, I had some conversations with friends about public transport on the island. I found out that the bus connection is a relatively new thing, and it only runs in the two summer months. As most of my friends live (semi-)permanently on Kithira and need to be mobile the whole year round, they all have cars and therefore no experience of the bus I waited for the day before.
Most of them nevertheless mentioned they would love to see a more frequent and reliable bus service on the island. Some so that they wouldn’t need a car for environmental considerations. Others not so much for themselves, but for the elderly on the island. One of them told me that their 95 year old neighbor still gets behind the wheel regularly despite having bad eyesight and as they see her zigzagging up the road everyone holds their breath. An impossible situation, of course, but what is the alternative for the old lady? She has no family to help her out and the taxis are way too expensive for her budget. That evening another friend told me that the day before he almost had a collision with and old grandpa who was driving on the wrong side of the road straight at them. They had just been able to avoid him. How can it be that these people are still driving? Supposedly despite healthy judgment they are given an extension of their driver’s license just to avoid social isolation, these people would certainly be helped with a regular bus – as well as all the other users of the road.
I come from a rich and privileged country in the north and so I know that I’m spoiled with very secure and highly frequent public transport, partly financed by the state. People there see adequate public transport as a right and a public good. Companies involved have the duty to provide these services everywhere, also in areas where demand is low and the service might not turn a profit. There might be a little less busses per hour in these areas, but they still go at least hourly. And in some very sparsely populated regions in the far north, a small bus can be ordered and drives only when people need it, but it is reliable and for the same price as any other bus in the country. I’m not saying Kithira should have hourly buses driving empty up and down the road, but a few busses a day all year round would not be a luxury in my opinion.
The evening my boat arrived to Kithira, I knew that there would be friends waiting for me, ready to help me out. What I didn’t know was that without them it would have already been quite difficult or expensive just to get from the dock. I have had the fortune to quickly find some lovely friends who were willing to help me out and also that that some lovely people stopped and took me along when I was standing on the side of the road, waiting for a bus that would never come. But still it feels somehow tragic to me that any visitor lacking money to rent a car or move across the island in taxis is dependent on the hospitality of the Kithirians. That surely is not how it should be as according to me a public transport should be a public good.
I think that the tourist family I saw while hitchhiking would agree. The parents standing on the side of a dusty road with a kid aged six or seven in the heat of noon. Or the 95 year old zigzagging lady, the ghost riding grandpa and others like them. So that both visitors and elderly can move around independently. And anyone who for whatever reason cannot, will not to or should no longer be able to drive can still experience everything Kithira has to offer.
I came to Kithira το improve my Greek and truth be told it has
somewhat improved. But more than that the island has charmed me deeply and I
wish to come back for more. The stories my friends told me of this place, they
were all true; indeed Kithira is a beautiful island, and it is exactly the
emptiness and stillness that make it so, but it would be even more beautiful if
it was accessible for everyone.
NL
Mijn Griekse vrienden vroegen me al vaker om toch eens naar kythira te komen, een eiland waar ze al jaren wonen en werken, waar ze mooie verhalen over vertellen, maar tot nu toe zag ik hen altijd in Athene. Maar deze zomer gaf ik eindelijk gehoor aan hun uitnodiging. Ik had ze lange tijd niet gezien en aangezien ik het plan had om wat Grieks te leren deze zomer, leek me de afzondering van het eiland in het huis van Griekse vrienden te verkiezen boven het bovendien veel te hete zomerse Athene.
Al in de autorit naar Potamos vanaf de haven en zeker in de daaropvolgende dagen werd ik betoverd door het noordelijke landschap. De rotsachtige heuvels, afgewisseld met ‘ongriekse’ koelgroene bossen en vooral veel leegte. En langzaam zou ik ontdekken dat in dat lege landschap her en der verspreid prachtige mensen woonden. Zij die hier al generaties leefden, maar ook diegene die meer recent hun leven hierheen hadden verhuisd uit de meest uiteenlopende delen van de wereld.
Ik realiseerde me ook dat het leven zonder auto hier een uitdaging zou vormen. Afstanden tussen dorpen waren behoorlijk, en de hete juli dagen maakten lange wandel of fietstochten praktisch onmogelijk. Welwillende vrienden leenden me hun auto’s om afgelegen stranden te bezoek of haalden me op om ‘s avonds ergens wat te eten of te drinken en optredens te zien in tavernes verspreid eiland.
Maar vorige week was er even geen auto voorhanden, wn toch moest ik met vrij veel spoed een brief posten in verband met een overleden familielid. Aangzien het postkantoor inPpotamos die week gesloten was, restte mij als enige optie om het gehele eiland over te steken naar Chora om daar bij het postkantoor postzegels te kopen en de brief te posten. Mijn enige optie m daar te komen was de bus. Nu bleek dat er maar één keer per dag een bus op en neer rijdt over het eiland in de zomermaanden. ‘s Ochtend heen en in de middag weer terug. Voor die dag was mijn kans al voorbij, maar de volgende ochtend zou ik om 9:40 de bus kunnen nemen richting chora.
Na een wandeling van 40 minuten stond ik dag erna ruim op tijd aan de kant van de weg die langs Potamos komt. Het was onduidelijk waar de bus zou stoppen, dus ik stond wat verloren in de al vrij hete middagzon. Vijf minuten verstreken…, tien…, maar geen bus. Vijftien…, twintig…, nog altijd geen bus te bekennen. Omdat ik aardig oververhit begon te raken en toch echt de brief vandaag wilde posten, besloot ik een poging te doen om te liften. En tot mijn verbazing stopte een van de eerste auto’s die passeerden.
De chauffeur, een huisvader met zijn gezin, had vakantie gevierd in Agia Pelagia en was nu onderweg naar de boot terug naar Athene. Ik vertelde dat ik eigenlijk op de bus wachtte, maar dat deze maar niet kwam. De man informeerde me dat dit kon kloppen, hij had de bus langs de weg zien staan één kilometer voor potamos met pech, een service auto ernaast.
Met de hulp van drie andere attente eilandbewoners die me telkens een stukje meenamen, bereikte ik vrij snel Chora waar ik de brief postte, het stadje bewonderde en beneden in Kapsali in zee dook. Ik wist dat de bus terug rond drie uur daar ergens zou langskomen, maar waar wist ik wederom niet en door de ervaring van de ochtend besloot ik ook liftend teug te reizen.
Toen ik dit verhaal tegen een vriend op het eiland vertelde, vertelde ze dat ze haar twijfels had over of de bus wel echt kapot was geweest. Eerst was ik verbaasd over deze opmerking, maar ze legde uit dat het vrij onlukratief is om voor een plukje mensen het hele eiland over te rijden, wellicht was pech een prettigere optie voor de organisatie.
Ik kon dit vermoeden niet bevestigen, maar geheel onwaarschijnlijk leek het me ook niet. Ik raakte aan de praat met anderen over het openbaar vervoer op het eiland. Daaruit bleek dat de nog vrij recente buslijn er alleen in de twee zomermaanden is en aangezien al mijn kennissen ook in andere maanden mobiel moeten zijn, had iedereen een auto, soms twee, en hadden dus zelf geen ervaring met de bus.
Wel gaven de meeste aan graag een meer regelmatige busverbinding te zien, niet alleen voor henzelf, maar vooral voor de ouderen op het eiland. Een wist me te vertellen dat hun buurvrouw van 95 en slechtziend, nog steeds met gevaar voor haarzelf en anderen over de weg slingerde. Een onmiddellijke situatie, maar wat was haar alternatief? Ze had geen familie op het eiland en de taxi is voor haar te duur. Diezelfde dag vertelde één andere vriend over een opaatje die hen spookrijdend tegemoet was komen rijden, hij had hem ternauwernood kunnen ontwijken. Deze mensen zouden met een regelmatige buslijn zeker geholpen zijn, een de andere weggebruikers evenzeer.
Ik kom uit een rijk en gepriviligeerd deel van de wereld en ben derhalve verwend met regelmatige en betrouwbaar openbaar vervoer, deels gefinancierd door de staat. Mensen zien openbaar vervoer als een publiek goed en een recht. Zodoende hebben vervoerders de plicht om overal openbaar vervoer aan te bieden, ook als dat in die regio niet lucratief is, wellicht wat minder regelmatig, of anderszins aangepast aan de lokale behoefte.
Zo zijn er streken in ons noordelijke deel waar op bestelling kleine busjes hun route rijden en dus iedereen zelfstandig kan reizen, zonder afhankelijk te zijn van anderen. En zo hoeven we mensen die eigenlijk niet meer in staat zijn om te rijden niet oogluikend hun rijbewijzen te verlengen met het oog op hun anders dreigende isolement.
Ik kwam naar het eiland, wetende dat er vrienden woonden die me zouden kunnen helpen, maar ik wist niet dat het zonder hen behoorlijk moeilijk of duur was geworden om me alleen al van het havendorpje te verplaatsen naar de rest van het eiland. Ik heb het geluk dat ik vrij snel veel kennissen heb opgedaan die me willen en kunnen helpen en dat de bewoners van het eiland zo vriendelijk waren om voor me te stoppen en me mee te nemen toen ik langs de weg stond wachtend op een bus die nooit zou komen. Maar ergens is het toch tragisch dat de bezoeker zonder dikke portemonnee afhankelijk is van de gastvrijheid van haar bewoners, terwijl in mijn ogen goed openbaar vervoer een publiek goed zou moeten zijn.
Ik zeg niet dat er, zoals in mijn moeders afgelegen dorp in zuiden van mijn noordelijk land, ieder half uur een lege bus zou moeten rijden, maar een keer of vijf per dag zou toch geen overbodige luxe moeten zijn.
De toeristen die ik al liftend met een vriendelijke vrachtwagenchauffeur passeerde – een familie met een jong kind op een stoffige weg rond het middaguur – zouden het zeker met me eens zijn. De ouderen en anderen die om welke reden dan ook niet meer kunnen, willen of zouden moeten mogen rijden zeker ook. Kythira is inderdaad een prachtig eiland, en het is de leegte en de verstilling die het zo mooi maken, maar het zou nog net iets mooier zijn als het ook voor iedereen bereikbaar was.
ΕΛ
Οι Έλληνες φίλοι μου με κάλεσαν πολλές φορές να τους επισκεφθώ στα Κύθηρα, ένα νησί όπου εργάζονται και ζουν εδώ και χρόνια. Ένας τόπος για τον οποίο έλεγαν όμορφες ιστορίες, μέχρι πρότινος όμως τους συναντούσα πάντα στην Αθήνα. Αυτό το καλοκαίρι, ωστόσο, τελικά θα κατάφερνα να δεχτώ την πρόσκλησή τους. Δεν τους είχα δει για μερικά χρόνια και από τότε που θέλησα να μάθω κάποια ελληνικά, σκέφτηκα ότι η παραμονή στο σπίτι των αγαπημένων μου Ελλήνων θα ήταν καλύτερη από το να να περάσουν εκείνες οι εβδομάδες στην αφόρητη ζέστη της Αθήνας.
Ήδη μέσα στο αυτοκίνητο από το πλοίο μέχρι τον Ποταμό, και ακόμα περισσότερο τις μέρες που ακολούθησαν, βρέθηκα μαγεμένος από το όμορφο κυθηραϊκό τοπίο. Οι βραχώδεις πλαγιές και τα φαράγγια, συνυφασμένα με πλούσια και δροσερά πευκοδάση, και πάνω από όλα την ησυχία και το τεράστιο κενό τοπίο. Και αργότερα θα ανακάλυπτα ότι διάσπαρτα εδώ κι εκεί ζουν πολλοί όμορφοι και ευγενικοί άνθρωποι. Αυτοί που ζουν εδώ και καιρό για γενιές, αλλά και εκείνοι που πιο πρόσφατα έχουν μετοικίσει από όλο τον κόσμο.
Αυτές τις πρώτες μέρες επίσης συνειδητοποίησα ότι η ζωή εδώ χωρίς αυτοκίνητο θα ήταν μια πρόκληση. Οι αποστάσεις μεταξύ των χωριών είναι μεγάλες και οι ζεστές ημέρες του Ιουλίου κάνουν το περπάτημα από το ένα μέρος στο άλλο σχεδόν αδύνατο κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ημέρας. Οι γενναιόδωροι φίλοι μου δανείζουν τα αυτοκίνητά τους για να επισκεφτώ απομακρυσμένες παραλίες και πάντα με παίρνουν μαζί τα δροσερά βράδια για φαγητό, ποτά και παραστάσεις σε όλο το νησί.
Αλλά υπήρξαν και μερικές μέρες που δεν μπορούσαν να μου δώσουν αυτοκίνητο. Και ακριβώς τότε ήταν που το χρειάστηκα περισσότερο. Ο λόγος ήταν ότι ήθελα να στείλω μια επιστολή στον θείο μου, του οποίου η σύζυγος είχε πεθάνει ξαφνικά και πρόωρα την προηγούμενη μέρα. Δεδομένου ότι το Ταχυδρομείο στον Ποταμό ήταν κλειστό για όλη την εβδομάδα, η μόνη μου επιλογή ήταν να διασχίσω ολόκληρο το νησί έως τη Χώρα για να αγοράσω γραμματόσημα και να ταχυδρομήσω την επιστολή μου από το εκεί Ταχυδρομείο. Αφού ρώτησα γύρω μου, ανακάλυψα ότι υπάρχει ένα λεωφορείο που ανεβαίνει και κατεβαίνει το νησί, αλλά μόνο μία φορά την ημέρα. Εκείνη την ημέρα, δυστυχώς η ευκαιρία μου είχε ήδη περάσει, αλλά την επόμενη θα ήμουν σε θέση να πάρω το λεωφορείο στις 9:40 από τον Ποταμό κατευθείαν για τη Χώρα.
Έτσι, το επόμενο πρωί, μετά από 40 λεπτά πεζοπορίας, στήθηκα στην άκρη του δρόμου που περνάει έξω από τον Ποταμό. Δεν ήταν σαφές για μένα το πού θα σταματούσε το λεωφορείο, κι έτσι ένιωσα ελαφρώς χαμένος εκεί στην άκρη της ασφάλτου στον όλο και πιο ζεστό πρωινό ήλιο. Πέντε λεπτά πέρασαν … δέκα … αλλά δεν ήρθε λεωφορείο. Δεκαπέντε … είκοσι … αλλά ακόμα κανένα σημάδι. Επειδή άρχισα να ζεσταίνομαι υπερβολικά και πραγματικά ήθελα να δημοσιεύσω την επιστολή εκείνη την ημέρα, δοκίμασα το ωτοστόπ. Και προς έκπληξή μου ένα από τα πρώτα αυτοκίνητα που πέρασαν, σταμάτησε.
Στο αυτοκίνητο ήταν μια οικογένεια της οποίας μόλις είχαν τελειώσει οι διακοπές και τώρα πήγαινε στο πλοίο για την Αθήνα. Αφού τους ευχαρίστησα, τους είπα ότι περίμενα το λεωφορείο που δεν έφτασε ποτέ και γι ‘αυτό αποφάσισα να σηκώσω τον αντίχειρά μου. Ο πατέρας πίσω από το τιμόνι ανέφερε ότι είδε πολλούς να κάνουν ωτοστόπ κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που έμειναν στην Αγία Πελαγία και εξήγησε επίσης ότι κι εγώ είχα πάρει σωστή απόφαση διότι είδε το λεωφορείο με βλάβη περίπου ένα χιλιόμετρο πριν τον Ποταμό και την οδική βοήθεια δίπλα του.
Με τη βοήθεια άλλων τριών οδηγών, νησιωτών που με πήραν για σύντομα διαστήματα, και λίγο περπάτημα έφτασα στη Χώρα. Εκεί βρήκα το ταχυδρομείο, έγραψα την επιστολή, θαύμασα τον οικισμό και έκανα μια δροσερή βουτιά στο Καψάλι. Ήξερα ότι θα έπρεπε να υπάρχει λεωφορείο επιστροφής στις τρεις – δηλαδή εάν είχε διορθωθεί. Αλλά για άλλη μια φορά δεν ήξερα πού θα σταματούσε και καθώς εξακολουθούσα να έχω φρέσκη την πρωινή εμπειρία, αποφάσισα να επιστρέψω στο Βορρά και πάλι με ωτοστόπ.
Όταν το βράδυ είπα αυτή την ιστορία σε μια φίλη στο νησί, είπε ότι είχε τις αμφιβολίες της για το αν το λεωφορείο είχε πράγματι χαλάσει. Αρχικά εξεπλάγην από αυτή την εκδοχή αλλά μου εξήγησε ότι δεν είναι ιδιαίτερα προσοδοφόρο για τον λεωφορειούχο να διασχίζει όλο το νησί για λίγους μόνο επιβάτες, ίσως ήταν πιο ευχάριστη επιλογή να προσποιηθεί πως έχει μηχανικά θέματα και να ακυρώσει το δρομολόγιο.
Φυσικά δεν θα μπορούσα να επιβεβαιώσω την υποψία της με βάση τη μοναδική εμπειρία μου, αλλά από την άλλη η φίλη μου γνωρίζει πολύ καλύτερα από εμένα την τοπική κατάσταση οπότε εκτιμώ την άποψή της – η οποία εκ των υστέρων, ειλικρινά δεν φαίνεται να είναι και τόσο απίθανη. Περίεργος να μάθω πόσο συχνά συνέβαιναν αυτά τα μηχανικά προβλήματα, συζήτησα και με άλλους φίλους για τις δημόσιες μεταφορές στο νησί. Ανακάλυψα ότι η σύνδεση με λεωφορείο είναι ένα σχετικά καινούργιο πράγμα και λειτουργεί μόνο στους δύο καλοκαιρινούς μήνες. Καθώς οι περισσότεροι από τους φίλους μου μένουν μόνιμα στα Κύθηρα και χρειάζονται κινητικότητα όλο το χρόνο, έχουν όλοι αυτοκίνητα και γι’ αυτό δεν είχαν εμπειρία από το λεωφορείο που περίμενα την προηγούμενη μέρα.
Οι περισσότεροι όμως δήλωσαν ότι θα ήθελαν να δουν μια πιο συχνή και αξιόπιστη υπηρεσία λεωφορείων στο νησί. Κάποιοι ώστε να μην χρειάζονται το αυτοκίνητο για περιβαλλοντικούς λόγους. Άλλοι όχι τόσο για τον εαυτό τους, αλλά για τους ηλικιωμένους στο νησί. Ένας από αυτούς μου είπε ότι η γειτόνισσα του ηλικίας 95 ετών εξακολουθεί να πιάνει το τιμόνι τακτικά παρά την κακή όραση και καθώς την βλέπουν να κάνει ζιγκ ζαγκ στο δρόμο ο καθένας κρατάει την ανάσα του. Μια απαράδεκτη κατάσταση, φυσικά, αλλά ποια είναι η εναλλακτική λύση για την ηλικιωμένη κυρία; Δεν έχει καμία οικογένεια για να την βοηθήσει και το ταξί είναι πολύ ακριβό για τον προϋπολογισμό της. Το ίδιο βράδυ ένας άλλος φίλος μου είπε ότι μια μέρα πριν σχεδόν τράκαρε με τον παππού που οδηγούσε στην λανθασμένη πλευρά του δρόμου κατ’ ευθείαν πάνω τους. Ίσα που μπόρεσαν να τον αποφύγουν.
Υποθέτω ότι, παρά την περι του αντιθέτου ιατρική γνωμάτευση, τους χορηγείται επέκταση της ισχύος της άδειας οδήγησης, μόνο για να αποφευχθεί η κοινωνική τους απομόνωση. Αυτοί οι άνθρωποι θα βοηθούνταν σίγουρα με ένα τακτικό λεωφορείο – καθώς και όλοι οι υπόλοιποι χρήστες του δρόμου.
Προέρχομαι από μια πλούσια και προνομιούχα χώρα στο βορρά και έτσι ξέρω ότι είμαι καλομαθημένος με πολύ ασφαλείς και συχνές δημόσιες συγκοινωνίες, που χρηματοδοτούνται εν μέρει από το κράτος. Οι άνθρωποι βλέπουν τις επαρκείς δημόσιες συγκοινωνίες ως δικαίωμα και δημόσιο αγαθό. Οι εμπλεκόμενες εταιρείες έχουν το καθήκον να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες παντού, ακόμα και σε περιοχές όπου η ζήτηση είναι χαμηλή και η υπηρεσία δεν μπορεί να αποφέρει κέρδη. Μπορεί να υπάρχουν λιγότερα λεωφορεία ανά ώρα σε αυτές τις περιοχές, αλλά συνεχίζουν τουλάχιστον ωριαία. Και σε ορισμένες πολύ αραιοκατοικημένες περιοχές στο βορρά, ένα μικρό λεωφορείο μπορεί να κληθεί και να εκτελέσει δρομολόγιο μόνο όταν το χρειάζονται οι κάτοικοι, αλλά είναι αξιόπιστο και στην ίδια τιμή με οποιοδήποτε άλλο λεωφορείο στη χώρα. Δεν λέω ότι τα Κύθηρα θα πρέπει να έχουν ωριαία δομλόγια με λεωφορεία που να περιφέρονται άδεια, αλλά να κυκλοφορούν και μερικά λεωφορεία την ημέρα καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους δεν θα ήταν πολυτέλεια κατά τη γνώμη μου.
Το βράδυ που το πλοίο με έφερε στα Κύθηρα, ήξερα ότι θα περίμεναν οι φίλοι μου, έτοιμοι να με βοηθήσουν. Αυτό που δεν ήξερα ήταν ότι χωρίς αυτούς θα ήταν ήδη πολύ δύσκολο ή ακριβό να απομακρυνθούμε από την αποβάθρα. Είχα την τύχη να βρω γρήγορα καλούς φίλους πρόθυμους να με βοηθήσουν και επίσης ότι κάποιοι υπέροχοι άνθρωποι σταμάτησαν και με πήραν μαζί τους όταν στεκόμουν στην άκρη του δρόμου περιμένοντας ένα λεωφορείο που ποτέ δεν θα ερχόταν. Αλλά εξακολουθώ να αισθάνομαι κάπως τραγικό για μένα ότι κάθε επισκέπτης που στερείται χρήματα για να νοικιάσει αυτοκίνητο ή να μετακινηθεί στο νησί με ταξί εξαρτάται από τη φιλοξενία των Κυθηρίων. Δεν θα έπρεπε αυτή να είναι η κατάσταση καθώς σύμφωνα με εμένα, η δημόσια μεταφορά οφείλει να αποτελεί δημόσιο αγαθό.
Νομίζω ότι η οικογένεια τουριστών που είδα ενώ έκανα ωτοστόπ θα συμφωνούσε. Οι γονείς που στέκονται στην πλευρά ενός σκονισμένου δρόμου με ένα παιδί ηλικίας έξι ή επτά στη ζέστη του μεσημεριού. Ή η εννενηνταπεντάχρονη ηλικιωμένη κυρία, ο υπερήλικας παππούς και άλλοι σαν αυτούς. Έτσι ώστε οι επισκέπτες και οι ηλικιωμένοι να μπορούν να κινούνται ανεξάρτητα. Και όποιος για οποιοδήποτε λόγο δεν έχει τη δυνατότητα, δεν θέλει ή δεν θα είναι πλέον σε θέση να οδηγήσει να μπορεί ακόμα να βιώσει τα πάντα όσα προσφέρουν τα Κύθηρα.
Ήρθα να βελτιώσω τα ελληνικά μου στα Κύθηρα και για να πω την αλήθεια, κάπως έχουν βελτιωθεί. Αλλά πέρα απο αυτό, το νησί με γοήτευσε βαθιά και θέλω να επιστρέψω για περισσότερα. Οι ιστορίες που μου είπαν οι φίλοι μου για αυτό το μέρος ήταν αληθινές. Πράγματι τα Κύθηρα είναι ένα νησί που το παρθένο τοπίο και η γαλήνη το κάνουν πανέμορφο, αλλά θα ήταν ακόμα πιο όμορφο αν ήταν προσβάσιμο για όλους.
Dagmar Donners
