Του Νίκου Γιαννόπουλου, 25 Μαρτίου 2020

Αναδημοσίευση

Η Κούβα δίνει το δικό της μάθημα σ’ όλον τον πλανήτη στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Το σχέδιο θωράκισης της χώρας και η… εξαγωγή ιατρικού προσωπικού την πιο κρίσιμη ώρα.

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της, το 2018, η Κούβα έχει πληθυσμό 11,2 εκατομμυρίων κατοίκων. Σχεδόν στο ίδιο νούμερο κυμαίνεται και ο πληθυσμός της Ελλάδας, όπως μας γνωστοποιήθηκε με την απογραφή του 2011.

Ως προς τον κορονοϊό και την αντιμετώπισή του η Ελλάδα αριθμεί 743 κρούσματα και 20 νεκρούς ενώ η Κούβα (με στοιχεία που αντλήσαμε την Τρίτη το μεσημέρι) αντιμετωπίζει 40 κρούσματα και μετρά 1 νεκρό. Οι συγκρίσεις των αριθμών μπορεί να δείχνουν πολλά, μπορεί και τίποτα.

Ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο προετοιμάστηκε και αντιμετωπίζει τον ιό η μικρή κομμουνιστική Κούβα των χιλίων προβλημάτων αλλά και η αλληλεγγύη που δείχνει η κουβανέζικη κυβέρνηση σε χώρες που πλήττονται από τον ιό όπως η Ιταλία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση ανεξάρτητα από την ιδεολογική τοποθέτηση του καθενός.

Θωρακίστηκε νωρίς και με σχέδιο

Είναι κοινά αποδεκτό ότι η Κούβα προσφέρει στους πολίτες της υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες δωρεάν. Και όχι μόνο στους πολίτες της. Δεν είναι λίγοι οι Αμερικανοί που καθημερινά καταφθάνουν στην Αβάνα και τις άλλες μεγάλες πόλεις της Κούβας αναζητώντας θεραπεία ακόμα και σε απλά νοσήματα διότι ξέρουν ότι δεν θα πληρώσουν. Αν έχετε παρακολουθήσει το ντοκιμαντέρ του Μάικλ Μουρ Fahrenheit 9/11 την προηγούμενη δεκαετία, θα θυμάστε τα χαρακτηριστικά παραδείγματα που παρουσίαζε με εμφανή έκπληξη ο Αμερικανός σκηνοθέτης.

Η Κούβα, ως χώρα που φιλοξενεί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες, φρόντισε να θωρακιστεί για τον κορονοϊό όσο ήταν ανθρωπίνως δυνατόν. Ηδη από τις 2 Μαρτίου είχε οργανωθεί το σχέδιο για την πρόληψη και τον έλεγχο του ιού το οποίο μεταξύ άλλων προέβλεπε συγκεκριμένα υγειονομικά μέτρα σε όλες τις εισόδους της χώρας και ενδελεχή έλεγχο των επισκεπτών που κατέφθαναν από χώρες που ήδη είχαν παρουσιάσει κρούσματα και θανάτους. Το σχέδιο αυτό επικαιροποιήθηκε και αυστηροποιήθηκε μόλις τέσσερις μέρες μετά ,στις 6 Μαρτίου. Οσοι έφταναν από χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία θερμομετρούνταν στο αεροδρόμιο και έμπαιναν άμεσα σε καραντίνα.

Τα τρία πρώτα κρούσματα στο πανέμορφο νησί ανακοινώθηκαν στις 11 Μαρτίου και αφορούσαν στο σύνολό τους Ιταλούς τουρίστες που είχαν φτάσει στην Αβάνα στις 9 Μαρτίου.

Εκτοτε εφαρμόζεται από τις αρχές ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης το οποίο αφορά φυσικά όλη την κουβανική επικράτεια και όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται στο νησί, Κουβανούς ή ξένους. Το Υπουργείο Υγείας της χώρας έθεσε αμέσως στη διάθεση του Εθνικού Συστήματος Υγείας σχεδόν το σύνολο των στρατιωτικών νοσοκομείων ανεβάζοντας τον αριθμό των διαθέσιμων κλινών που προορίζονταν μόνο για την αντιμετώπιση του ιού στις 3100. Από αυτά 100 κλίνες ήταν κλίνες ΜΕΘ. Σε άλλες πτέρυγες των νοσοκομείων δημιουργήθηκαν ειδικοί χώροι γενικά για περιστατικά που συνδέονται με το αναπνευστικό σύστημα.

Οι Κουβανοί κάνουν screening και τεστ σε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούν. Επιστρατεύτηκαν για το σκοπό ακόμα και τελειόφοιτοι των ιατρικών σχολών που αναζητούν κρούσματα, σπίτι με σπίτι, γειτονιά με γειτονιά. Παρακολουθούνται στο σύνολο 26415 περιστατικά (μέχρι τη Δευτέρα) εκ των οποίων τα 356 παρουσιάζουν συμπτώματα ανάλογα του κορονοϊού. Τα κρούσματα που έχουν επισήμως επιβεβαιωθεί είναι 40. Ο ένας νεκρός είναι Ιταλός τουρίστας.

Η κυβέρνηση παρουσίασε αρχικά έναν δισταγμό στο να κλείσει τα σύνορα της χώρας για να μην πλήξει την τουριστική βιομηχανία του νησιού από την οποία προέρχεται μεγάλο μέρος του ΑΕΠ. Ο κόσμος δυσανασχέτησε και κάτω από τη λαϊκή πίεση την προηγούμενη Παρασκευή η κυβέρνηση αποφάσισε να κλείσει τα σύνορα αλλά και να επιβάλλει σημαντικούς περιορισμούς στα ταξίδια εσωτερικού. Η απόφαση εφαρμόστηκε στην ολότητά της μόλις την Τρίτη.

Το φάρμακο που δίνει τη μεγάλη μάχη

Μέχρι στιγμής φάρμακο που θεραπεύει το νέο κορονοϊό δεν έχει παραχθεί. Ωστόσο η κουβανέζικη φαρμακοβιομηχανία έχει θέσει στη διάθεση του πλανήτη την αντιική ιντερφερόνη, ουσία που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και συμβάλλει στην αντιμετώπιση πολλών σοβαρών περιστατικών.

Οι Κινέζοι έχουν φροντίσει ήδη να παράγουν σε μεγάλες ποσότητες τη συγκεκριμένη ουσία σε εργοστάσιο της επαρχίας Jilin ήδη από τις 25 Ιανουαρίου! Πριν καν φτάσει ο ιός στην Ευρώπη δηλαδή. Η ουσία ανακαλύφθηκε στο διάσημο για ανάλογες σημαντικές ανακαλύψεις Κουβανέζικο Κέντρο Γενετικής Μηχανικής και Βιοτεχνολογίας (CIGB) που ιδρύθηκε στην Κούβα το 1986.

Εκτοτε εφαρμόζεται από τις αρχές ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης το οποίο αφορά φυσικά όλη την κουβανική επικράτεια και όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται στο νησί, Κουβανούς ή ξένους. Το Υπουργείο Υγείας της χώρας έθεσε αμέσως στη διάθεση του Εθνικού Συστήματος Υγείας σχεδόν το σύνολο των στρατιωτικών νοσοκομείων ανεβάζοντας τον αριθμό των διαθέσιμων κλινών που προορίζονταν μόνο για την αντιμετώπιση του ιού στις 3100. Από αυτά 100 κλίνες ήταν κλίνες ΜΕΘ. Σε άλλες πτέρυγες των νοσοκομείων δημιουργήθηκαν ειδικοί χώροι γενικά για περιστατικά που συνδέονται με το αναπνευστικό σύστημα.

Η ιντερφερόνη έχει τη δυνατότητα να καθυστερεί ή και να αποτρέπει τις σοβαρές επιπλοκές ασθενών με κορονοϊό δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στον ασθενή να ανακάμψει και τελικά να σωθεί. Χρησιμοποιείται επίσης στην καταπολέμηση του AIDS, της ηπατίτιδας ενώ έχει αποδεχθεί αποτελεσματικό ακόμα και σε τύπους καρκίνου.

Σύμφωνα με γιατρό από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώσης η ιντερφερόνη «απελευθερώνει» πρωτεϊνες που αντιμετωπίζουν τη μόλυνση και προειδοποιούν τα κοντινά κύτταρα για να αυξήσουν τις αντι-ιικές τους άμυνες, όπως και κάνουν. Εκτός από την Κίνα το φάρμακο ήδη δόθηκε (σε συνδυασμό με άλλες φαρμακευτικές ουσίες) σε ασθενή που διαγνώστηκε θετικός στη Σεβίλλη της Ισπανίας ενώ είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιηθεί και στην Ιταλία.

Οι Κινέζοι γιατροί το συνιστούν ανεπιφύλακτα και έκαναν και τη σχετική δημοσίευση σε οδηγό της 6ης Φεβρουαρίου που κυκλοφόρησε στη Ουχάν.

Εξαγωγή γιατρών και κατασκευή μασκών

Η αποστολή ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού από την Κούβα σε χώρες που αντιμετωπίζουν υγειονομικά προβλήματα δεν είναι κάτι άγνωστο. Οι Κουβανοί το συνηθίζουν εδώ και αρκετές δεκαετίες. Κατά καιρούς γιατροί από την Κούβα βρέθηκαν στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική ενώ οι ιατρικές σχολές της χώρας φιλοξενούν πολλούς φοιτητές από το εξωτερικό, κυρίως από αναπτυσσόμενες χώρες.

Μέχρι πρότινος, ακόμα και η μεγάλη Βραζιλία φιλοξενούσε στο έδαφός της Κουβανούς γιατρούς τους οποίους όμως ο νέος πρόεδρος, Ζάιρ Μπολσονάρο έχει χαρακτηρίσει ανεπιθύμητους.

Για την κρίση του κορονοϊού βρίσκονται ήδη στην Ιταλία 53 Κουβανοί γιατροί και νοσηλευτές. Τους κάλεσε επειγόντως η ιταλική κυβέρνηση και εκείνοι ανταποκρίθηκαν παρά το γεγονός ότι και η χώρα τους βρίσκεται στη δίνη του νέου ιού. Οπως θα διαπιστώσατε και στις φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο, οι Κουβανοί γιατροί έγιναν δεκτοί με ιδιαίτερο ενθουσιασμό από τους Ιταλούς αξιωματούχους ενώ δεν παρέλειψαν να μεταφέρουν στην Ιταλία και ένα μεγάλο πορτρέτο του Φιντέλ Κάστρο, του ηγέτη του κουβανικής επανάστασης και κυβερνήτη της μέχρι το 2008.

Η Ιταλία όμως δεν είναι η μοναδική χώρα που φιλοξενεί ιατρική αποστολή από την Κούβα στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του κορονοϊού. Το ίδιο συμβαίνει και με τη γειτονική στην Κούβα, Τζαμάικα. Μάλιστα εκεί η αποστολή είναι πολυπληθέστερη καθώς βρίσκονται ήδη στη χώρα 140 γιατροί και νοσηλευτές.

Την ίδια ώρα η κυβέρνηση δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια ούτε στο πρόβλημα της έλλειψης μέσων προστασίας. Κλωστοϋφαντουργικό εργοστάσιο στο Σανκτί Σπίριτους άλλαξε εκτάκτως αντικείμενο εργασίας και άρχισε να παράγει ιατρικές μάσκες από ύφασμα. Δύναται να παράγει μέχρι και 1400 μάσκες ημερησίως, αριθμός αν μη τι άλλο σημαντικός για τις ανάγκες της χώρας. Το Υπουργείο Υγείας την ίδια ώρα έδωσε στη δημοσιότητα video με το οποίο συμβουλεύει τους πολίτες για το πώς να φτιάχνουν οι ίδιοι μάσκες.

Ολα αυτά από μία χώρα που υπέφερε δεκαετίες επί δεκαετιών από το αμερικανικό εμπάργκο και την εν γένει αμερικανική «πίεση». Πίεση που πάντως φαίνεται να μην έχει λυγίσει την πίστη των Κουβανών στην πανανθρώπινη αξία της αλληλεγγύης. Ποια άλλη χώρα θα έδινε άδεια σε μεγάλο κρουαζιερόπλοιο το οποίο «φιλοξενούσε» ήδη 5 κρούσματα κορονοϊού να δέσει σε κάποιο από τα λιμάνια της;

Το έκανε η Κούβα για το βρετανικό MS Braemar το οποίο μετέφερε 682 επιβάτες. Οι κυβερνήτες του είχαν προηγουμένως εισπράξει άρνηση από τις περισσότερες χώρες της Καραϊβικής με συνέπεια το πλοίο να περιπλανιέται στη θάλασσα για διάστημα 10 ημερών.

Η κυβέρνηση της Κούβας ανταποκρίθηκε στο αίτημα της βρετανικής κυβέρνησης και βοήθησε τους επιβαίνοντες να επιστρέψουν τελικά στη χώρα τους.

Κάτι τελευταίο που ίσως έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία. Η κουβανική κυβέρνηση έχει νομοθετήσει ήδη από το 2014 για τους εργαζόμενους που πλήττονται από φυσικές ή υγειονομικές καταστροφές. Σύμφωνα λοιπόν με το σχετικό νόμο, οι εργαζόμενοι λαμβάνουν από το κρατικό ταμείο το σύνολο των μισθών τους για ένα μήνα και το 60% για το υπόλοιπο χρονικό διάστημα για το οποίο αναστέλλεται η εργασία τους.

___________________________________

Σημείωμα από τη Δραγονέρα: