H πιο γνωστή παρομοίωση της Λωρίδας της Γάζας, που για άλλη μια φορά έγινε τόπος σφαγής των Παλαιστινίων από τους Ισραηλινούς, είναι μια «μεγάλη ανοιχτή φυλακή». Η πραγματικότητα όμως που βιώνουν οι εγκλωβισμένοι Παλαιστίνιοι σε αυτήν, καθιστούν ακόμη και μία φυλακή μακράν καλύτερη.
Η Λωρίδα της Γάζας είναι όντως μια λωρίδα γης μεταξύ της Αιγύπτου και του Ισραήλ, μήκους 41 χιλιομέτρων και πλάτους μεταξύ 6 και 12 χιλιομέτρων, με συνολική έκταση 360 τ.χλμ, εντός της οποίας στοιβάζονται κυριολεκτικά περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι – είναι μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη, υπολογίζεται ότι σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο ζουν 4,5 χιλιάδες ανθρωποι – σε άθλιες συνθήκες και υπό αποκλεισμό από το Ισραήλ.
Η οριοθέτηση αυτού του κομματιού γης έγινε κατά τον πρώτο πόλεμο που προκάλεσε το Ισραήλ με τους Αραβες γείτονές του το 1948, με την ίδρυσή του ως κράτους. Ουσιαστικά, ήταν μέρος της γραμμής εκεχειρίας των εμπόλεμων. Ο πόλεμος αυτός προκάλεσε τους πρώτους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, οι οποίοι εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους από εκατοντάδες σημεία, πόλεις και χωριά. Ουσιαστικά, το 70% των Παλαιστινίων οδηγήθηκε στην προσφυγιά, με τον σημερινό αριθμό τους να ξεπερνά τα πέντε εκατομμύρια ανθρώπους.
Η κατασχεμένη γη τους στο Ισραήλ έχει έκταση 18.700 τ.χλμ. και ενοικιάζεται ή πωλείται αποκλειστικά σε Εβραίους, ακόμα και αν δεν έχουν ισραηλινή υπηκοότητα. Την ίδια στιγμή, ένας Παλαιστίνιος ούτε να εκμισθώσει γη δεν μπορεί, ακόμη κι αν έχει ισραηλινή υπηκοότητα.
Μέχρι και το 1967 η Λωρίδα της Γάζας – η οποία πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πόλη εντός της – ελεγχόταν από την Αίγυπτο. Τότε όμως το Ισραήλ ξεκινά τη ίνέα μεγάλη του επίθεση εναντίον των γειτόνων του και με τον γνωστό ως Πόλεμο των Εξι Ημερών, μετά τον οποίο το Ισραήλ βρέθηκε με διπλάσιο έδαφος από αυτό που κατείχε, η Λωρίδα της Γάζας περνά στην κυριαρχία του.
Η ισραηλινή κατοχή στην Γάζα σήμαινε εξαρχής κατασχέσεις γης, εποικισμό ισραηλινών στα κατεχόμενα εδάφη, καταπίεση, μαζικές φυλακίσεις, απελάσεις, κατεδαφίσεις κατοικιών, αυθαιρεσίες κάθε είδους. Η κατάσταση θα εκτραπεί καταλυτικά στις 9 Δεκέμβρη του 1987, όταν ένα στρατιωτικό ισραηλινό όχημα έπεσε με δύναμη πάνω στα αυτοκίνητα Παλαιστινίων που επέστρεφαν από τις δουλειές τους, σκοτώνοντας τέσσερα άτομα. Την επόμενη ημέρα περίπου 10.000 Παλαιστίνιοι πηγαίνουν στην κηδεία και ακολουθούν πορείες διαμαρτυρίας. Σε μια από αυτές κάποιοι διαδηλωτές πετούν βόμβες μολότοφ σε όχημα περιπολίας των Ισραηλινών. Ο ισραηλινός στρατός απαντά με δακρυγόνα και αληθινά πυρά. Ένας 17χρονος πέφτει νεκρός. Η Ιντιφάντα, η εξέγερση ξεκινά και εξαπλώνεται στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
Παιδιά και έφηβοι περνούν τα επόμενα χρόνια πετώντας πέτρες και μολότοφ στους πάνοπλους Ισραηλινούς. Αυτά ήταν τα όπλα τους. Γι’ αυτό και η Ιντιφάντα ονομάστηκε αλλιώς και «πετροπόλεμος». Οι Ισραηλινοί απαντούσαν με μαζικές συλλήψεις και φυλακίσεις. Θύματα αυτών περίπου 18.000 Παλαιστίνιοι. Δεν υπήρχε δικαίωμα δίκης. Ο ισραηλινός στρατός κατοχής εντείνει την καταστροφική τακτική του σε αντίποινα με απαγορεύσεις κυκλοφορίας, λουκέτα στα σχολεία, μαζικές κατεδαφίσεις σπιτιών, καταστροφή γεωργικών εκτάσεων, περιορισμό του νερού.
Ο αποκλεισμός
Έχοντας ήδη γίνει το σύμβολο της παλαιστινιακής αντίστασης, αλλά και της κατοχικής σκληρότητας του ισραηλινού κράτους, η Γάζα μπαίνει στον 21ο αιώνα με τον συνήθη τρόπο: Με αίμα. Τον Οκτώβριο του 2000 μετά από ημέρες συγκρούσεων που έχουν αφήσει περισσότερους από 106 Παλαιστινίους νεκρούς, ο ισραηλινός στρατός σφυροκοπά τα αρχηγεία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Γάζα και στη Ραμάλα, με αφορμή το λιντσάρισμα δύο Ισραηλινών πρακτόρων. Σύμφωνα με το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας οι νεκροί Παλαιστίνιοι, κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια του 21ου αιώνα είχαν φτάσει τους 3.549.
Το 2005 συμβαίνει η μεγάλη ανατροπή της τακτικής του Ισραήλ έναντι της Γάζας: Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Αριέλ Σαρόν, ο πιο σκληροπυρηνικός εχθρός των Παλαιστινίων, αποφασίζει να αποσύρει τον στρατό από τη Γάζα, μαζί με τους Ισραηλινούς εποίκους και να περάσει στον αποκλεισμό της. Μια τακτική πιο οικονομική σε κόστος για το Ισραήλ και μακράν πιο δολοφονική. Αυτό που η ισραηλινή προπαγάνδα προσπάθησε να εμφανίσει ως «μη» κατοχή, στην πραγματικότητα ήταν η μετατροπή της Γάζας σε ένα τεράστιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, εντελώς αποκλεισμένο από αέρα, στεριά και θάλασσα.
Τι σήμανε αυτός ο αποκλεισμός; Οικογένειες χωρίστηκαν αφού κάποια μέλη τους έμειναν στη Δυτική Οχθη και κάποια στη Γάζα. ‘Αρρωστοι πεθαίνουν λόγω ελλείψεων φαρμάκων. Κατέρρευσε η όποια οικονομική δραστηριότητα υπήρχε πριν τον αποκλεισμό. Πάγωσαν τα κοινωνικά προγράμματα της Παλαιστινιακής Αρχής λόγω ελλείψεων σε υλικά και πόρους, μεταξύ αυτών και το πρόγραμμα στέγασης. Η έλλειψη υλικών συντήρησης και η αποκλειστική εξάρτηση από το Ισραήλ σε ηλεκτρική ενέργεια άφησε δίχως ρεύμα, ουσιαστικά, τους αποκλεισμένους, ενώ, ακόμη και οι γεννήτριες στα νοσοκομεία παύουν να λειτουργούν λόγω ελλείψεων σε καύσιμα. Επιπλέον, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα δεν λειτουργούν ούτε τα μηχανήματα αφαλάτωσης του νερού (κατά 90% είναι υφάλμυρο) ούτε καν οι γεωτρήσεις για την άντλησή του.
O ΟΗΕ, σε έκθεσή του με τίτλο «Γάζα – δέκα χρόνια μετά» διαπίστωνε ότι όλοι οι βασικοί δείκτες που είχαν αναφερθεί σε προηγούμενη έκθεση του οργανισμού που δημοσιεύθηκε το 2012 – όπως τα εισοδήματα, η υγεία, η εκπαίδευση και η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας – έχουν επιδεινωθεί. Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότερο από το 95% του νερού στη Γάζα δεν είναι πόσιμο. Ο έλεγχος του νερού βρίσκεται στα χέρια των Ισραηλινών, ενώ η μόνη πηγή πόσιμου νερού στη Λωρίδα προβλέπεται, σύμφωνα με την έκθεση, να έχει στερέψει εντελώς έως το 2020, αν δεν ληφθεί αμέσως δράση. Η ανεργία μεταξύ των νέων ξεπερνά το 60%, ενώ το γενικό ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 43% (ίσως το μεγαλύτερο ποσοστό στον κόσμο) και η απόλυτη φτώχεια χτυπά το 40% του πληθυσμού.
Ο Ρόμπερτ Πάιπερ, συντονιστής ανθρωπιστικών υποθέσεων για τις κατεχόμενες παλαιστινιακές περιοχές, δήλωσε ότι όλοι «οι δείκτες πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση». «Είχαμε προβλέψει πριν από μερικά χρόνια ότι η Γάζα σύντομα θα γίνει μη βιώσιμη, λαμβάνοντας υπόψη έναν μεγάλο αριθμό δεικτών, και αυτή η στιγμή πλησιάζει ακόμη πιο γρήγορα από όσο είχαμε προβλέψει σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, την ενέργεια και το πόσιμο νερό». Στην τελευταία του έκθεση ο ΟΗΕ εκτιμά πως η Λωρίδα της Γάζας εάν η κατάσταση συνεχιστεί θα καταστεί ακατοίκητη έως το 2020.
Φυσικά, μέσα σε όλα τα παραπάνω, ο ισραηλινός στρατός προχωρά σε περιοδικές αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμούς, επιδεικνύοντας στη διεθνή αγορά τα νέα του όπλα. Η έκθεση του ΟΗΕ, το 2015, για τον απολογισμό του επί 50 μερόνυχτα βομβαρδισμού της Γάζας και της εισβολής του ισραηλινού στρατού, είναι αποκαλυπτική: Το Ισραήλ πραγματοποίησε 6.000 αεροπορικές επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας, εκ των οποίων πολλές σε κατοικημένα κτίρια. «Ο αριθμός των νεκρών και μόνο λέει πολλά» συμπληρώνουν οι συντάκτες. Κατά τις αιματηρές συγκρούσεις 2.251 Παλαιστίνιοι έχασαν τη ζωή τους, εκ των οποίων 1.462 άμαχοι – ανάμεσά τους 299 γυναίκες και 551 παιδιά.
«Πραγματοποιήθηκαν επιθέσεις σε σπίτια οι οποίες οδήγησαν πολλές οικογένειες στον θάνατο, όταν οι κατοικίες τους έγιναν στόχος νυχτερινών επιθέσεων. Τα χτυπήματα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα περίπου 550 παιδιά να σκοτωθούν στη Λωρίδα της Γάζας κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων του περασμένου καλοκαιριού» τόνισε η πρόεδρος της ανεξάρτητης επιτροπής του ΟΗΕ, αναφερόμενη στις ισραηλινές επιθέσεις.
Στη Λωρίδα της Γάζας τουλάχιστον 32.150 σπίτια και 141 σχολεία καταστράφηκαν, σοβαρές ζημιές υπέστησαν 17 νοσοκομεία και 7 κλινικές, 10 νοσοκομεία και 44 κέντρα πρωτοβάθμιας φροντίδας αναγκάστηκαν να κλείσουν, 22 ασθενοφόρα καταστράφηκαν και 83 νοσηλευτές τραυματίστηκαν, 19 μέλη ιατρικού προσωπικού σκοτώθηκαν, 46 τεμένη καταστράφηκαν, 140 καταστράφηκαν μερικώς όπως και δύο χριστιανικές εκκλήσιες και ένα χριστιανικό νεκροταφείο, όπως και πολλά μουσουλμανικά. Συνολικά 485.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν και βρέθηκαν πρακτικά άστεγοι. Ολοσχερώς καταστράφηκαν και 5.930 υποδομές και μερικώς άλλες 4.820 (περιλαμβάνονται από θεμελιώδεις υποδομές μέχρι αγροτικές εκτάσεις κ.λπ.),
Ο «κακός δράκος» Χαμάς
Το προπαγανδιστικό «αφήγημα» του Ισραήλ για τη Γάζα έχει ως «δράκο» τη Χαμάς. Η οργάνωση είναι «γέννημα» της πρώτης Ιντιφάντα και μάλιστα την πρώτη χρονιά του ξεσπάσματός της το 1987. Είναι σουνιτική οργάνωση, με πολιτικό και στρατιωτικό σκέλος, όπως άλλωστε όλες οι παλαιστινιακές οργανώσεις, αλλά με σαφή θρησκευτικό προσανατολισμό στις θεωρητικές και πολιτικές επεξεργασίες της, αν και στις διακηρύξεις της ξεκαθαρίζει ότι ο αγώνας της ενάντια στο Ισραήλ είναι πολιτικός και όχι θρησκευτικός. Πολύ γρήγορα η Χαμάς εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες του παλαιστινιακού πολιτικού συστήματος, αναπτύσσοντας μεγάλη κοινωνική δράση στα κατεχόμενα, όπως δημιουργία υποδομών (σχολεία, νοσοκομεία κλπ), στα πρότυπα της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Ταυτόχρονα, ακολούθησε την τακτική των βομβιστικών επιθέσεων εναντίον ισραηλινών στόχων, με αποτέλεσμα να καταχωρηθεί και αυτή ως «τρομοκρατική» οργάνωση, όπως άλλωστε θεωρεί κάθε παλαιστινιακή οργάνωση του Ισραήλ.
Η διαμάχη μεταξύ των παλαιστινιακών οργανώσεων, κυρίως της Φατάχ και της Χαμάς – που ενίοτε φτάνει σε ανοιχτές εμφύλιες συγκρούσεις – δεν είναι του παρόντος. Εχει όμως σημασία η υπενθύμιση, ότι η Χαμάς εμφανίζεται 20 ολόκληρα χρόνια μετά την ισραηλινή κατοχή στη Γάζα και ενώ ήδη το Ισραήλ έχει ματοκυλήσει τους Παλαιστίνιους και έχει κάνει ανυπόφορη τη ζωή τους και στην Λωρίδα. Αν μη τι άλλο, όταν το 1982, ο ισραηλινός στρατός, σε συνεργασία με παραστρατιωτικούς συμμάχους του στο Λίβανο, εισβάλλει στα παλαιστινιακά προσφυγικά στρατόπεδα της Βηρυτού, Σάμπρα και Σατίλα, όπου σφαγιάζονται, μέσα σε λίγες ώρες, περισσότερα από 2.000 γυναικόπαιδα, δεν υπήρχε Χαμάς. Οπως και να έχει, η νέα σφαγή της περασμένης Δευτέρας δεν αφήνει κανένα περιθώριο αισιοδοξίας, ότι οι δυσοίωνες προβλέψεις του ΟΗΕ για τη μετατροπή της Γάζας σε κρανίου τόπος, δεν θα επαληθευτούν.
ΠΗΓΗ:TVXS
