Πέρασαν 15 χρόνια από τότε που η λέξη «Ταλιμπάν» μπήκε στη ζωή μας για τα καλά. Από τότε χρησιμοποιήθηκε και στην ελληνική γλώσσα για να περιγράψει ανθρώπους φανατικούς ή ριψοκίνδυνους ή υπερβολικά μαχητικούς. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι τύποι; Και σε ποια κατάσταση βρίσκονται σήμερα μετά τα τόσα χρόνια πολέμου;
Οι Ταλιμπάν(από τη αραβική λέξη taleb,που σημαίνει μαθητής)είναι μια ακραία σουνίτικη ισλαμική ομάδα που κατάγεται από την αφγανική φυλή των Παστούν.Έχουν μια δική τους ερμηνεία του Ισλάμ, συγγενική με τον ουαχαμπισμό της Σ.Αραβίας,η οποία δεν πολυστέκει θεολογικά απ’όσο ξέρω,και φυσικά σκοπός τους είναι να την επιβάλλουν μέσω της δημιουργίας χαλιφάτου.Συνηθισμένα πράγματα για την περιοχή.
Λοιπόν,οι απαρχές του κινήματος αυτού βρίσκονται στην απόσυρση των ηττημένων Σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε.Η χώρα ήταν καταστραμμένη,οικονομία ανύπαρκτη,,ενώ πολέμαρχοι διοικούσαν τις περιοχές που κατείχαν.Πολλά ορφανά παιδιά εκείνη την εποχή μεταφέρθηκαν στα θρησκευτικά σχολεία του Πακιστάν.Τα παιδιά αυτά δεν γνώρισαν ούτε τις μητέρες τους(όσα είχαν) ούτε τη χώρα τους.Το Πακιστάν τα εκπαίδευε στα θρησκευτικά σχολεία του ώστε να αποκτήσει μαχητές,που δεν ήταν Πακιστανοί πολίτες,και να τους στείλουν για επιχειρήσεις στο Κασμίρ.
Δεν ξέχασαν όμως την καταγωγή τους.Και είχαν σαν σκοπό να επιστρέψουν στο Αφγανιστάν και να ενώσουν τη χώρα επιβάλλοντας τον ισλαμικό νόμο,όπως τον είχαν στο μυαλό τους τέλος πάντων.Ψάχνοντας για έναν Αφγανό ηγέτη,έπεσν πάνω σε έναν περιπλανώμενο ιεροκήρυκα,άγνωστης καταγωγής φυλετικής και θρησκευτικής,ο οποίος ονομάζονταν Μοχάμεντ Ομάρ(ο γνωστός Μουλάς Ομάρ).Αυτός είχε τη φήμη ευσεβούς ασκητή και είχε τραυματιστεί τέσσερις φορές πολεμώντας τους Σοβιετικούς,μία από αυτές στο μάτι του.
Η φήμη του Μουλά Ομάρ και των Ταλιμπάν άρχισε να εξαπλώνεται όταν αυτός και τριάντα Ταλιμπάν,εξοπλισμένοι με 16 τυφέκια όλα κι όλα,επιτέθηκαν στο αρχηγείο ενός πολέμαρχου που είχε βιάσει δύο έφηβες.Οι Ταλιμπάν κατατρόπωσαν τη φρουρά του και αυτόν τον κρέμασαν από ένα τεθωρακισμένο.Ακολούθησαν κι άλλες τέτοιες ενέργειες που δημιούργησαν ένα θρύλο.Παράλληλα,το Πακιστάν τους πήρε υπό την προστασία του καθώς η κτβέρνηση Μπούτο τους έβλεπε σαν ένα στρατό που θα μπορούσε να χρησιμοποιεί όπου και όποτε ήθελε.
Το ’94 οι Ταλιμπάν είχαν τον πλήρη έλεγχο του Αφγανιστάν και οι πρώτοι που την πλήρωσαν ήταν οι σιίτες Χαζάρ.Η διεθνής κοινότητα δεν συγκινήθηκε ιδιαίτερα.Οι ΗΠΑ είδαν τους Ταλιμπάν σαν μια δύναμη που θα μπορούσε να ελέγξει το Ιράν(κάτι που είχαν δοκιμάσει και με τον Σαντάμ Χουσεϊν και συνέχισαν,με την ίδια «επιτυχία» να το κάνουν με το ΙΚ)και υποστήριξαν την άνοδό τους στην εξουσία παρά κάποιες λεπτομέρειες όπως σφαγές πληθυσμών,καταπίεση των γυναικών,εκτελέσεις πολιτικών,όπως του πρώην προέδρου του Αφγανιστάν.Μέχρι και τις θεατρικές παραστάσεις και τη μουσική απαγόρευσαν οι άθλιοι.
Κάπου στις αρχές του ‘97 οι ΗΠΑ άρχισαν να αποστασιοποιούνται από τους πρώην συμμάχους τους αφού όμως τους είχαν ενισχύσει και εξοπλίσει.Εν τω μεταξύ οι Ταλιμπάν βρήκαν κι άλλον χρηματοδότη,ένα πλούσιο Σαουδάραβα ονόματι Μπιν Λάντεν(ναι,ο γνωστός).Ήταν τόσο μεγάλη η βοήθεια και η επιρροή που ασκούσε ο Λάντεν στον Μουλά Ομάρ που ο τελευταίος αντιτάχθηκε σε ΗΠΑ και Σ,Αραβία όταν ζήτησαν την έκδοση του Σαουδάραβα.Εκεί ξεκίνησε και η σύνδεση της Αλ Κάιντα με τους Ταλιμπάν.Και η ψύχρα με τους Αμερικάνους.
Το 2001,λίγο πριν την εισβολή των Δυτικών,γκρέμισαν καιι τα γιγαντιαία αγάλματα του Βούδδα στο Μπαμιγιάν.Είχαν φτάσει στο απώγειο της δύναμής τους.Μετά ακολούθησαν οι βομβαρδισμοί,οι Ταλιμπάν ανατράπηκαν,ανέλαβαν οι παλιοί πολέμαρχοι,οι οποίοι δεν είναι και πολύ καλύτεροι και το Αφγανιστάν συνεχίζει να βρίσκεται σε χαοτική κατάσταση.
Τα παιδιά μας όμως δεν ηττήθηκαν. Ανασυγκροτήθηκαν,διατήρησαν τον έλεγχο σε κάποιες ορεινές περιοχές του Αφγανιστάν και ,κυρίως στο Πακιστάν,όπου οι Πακιστανοί Ταλιμπάν είναι πολύ ισχυροί,και σχεδίασαν την αντεπίθεσή τους.Αυτή ξεκίνησε από το 2007 και παρά τα πλήγματα που δέχτηκαν(σκοτώθηκαν ο Μπιν Λάντεν,ο Ομάρ και άλλοι αρχηγοί τους)σε καμία περίπτωση δεν κάμφθηκαν.Κάθε χρόνο διεξάγουν τις λεγόμενες θερινές επιθέσεις τους και κερδίζουν συνεχώς εδάφη.
Μεγάλης σφοδρότητας και πολύ επιτυχημένη ήταν η φετινή θερινή επίθεση.Μετά το τέλος της οι Ταλιμπάν έχουν τον έλεγχο του 30% περίπου των εδαφών του Αφγανιστάν.Από την άλλη έχουν ανοίξει διάλογο,έστω ανεπίσημα,με Ρωσία ,Ιράν και Κίνα.
Όπως και να έχει οι Ταλιμπάν αποδείχτηκαν πολύ σκληροί για να πεθάνουν,θα απασχολούν αρκετό καιρό ακόμα το Αφγανιστάν,θα βασανίζουν και θα βασανίζονται.Άλλωστε,στην πραγματικότητα είναι και αυτοί τόσο θύτες όσο και θύματα των παιχνιδιών των Μεγάλων Δυνάμεων στην περιοχή.
