Φτάσαμε στο κατώφλι του 2016, μιας ακόμη δύσκολης χρονιάς, όπως προβλέπεται, για την εθνική μας οικονομία και τη δημοσιονομική προσαρμογή του κράτους μετά από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας. Μέσα από ένα πυκνό σύννεφο ιδεολογικών αναφορών και στοχεύσεων, κι ενώ το εντόπιο ‘‘νεοκεϋνσιανό στρατόπεδο’’ βρίσκεται σε θέση άμυνας για ευνόητους λόγους, ξεχωρίζουν και κυκλοφορούν ανενόχλητες, απόψεις ορμώμενες από νεοφιλελεύθερα κέντρα, οι οποίες κατακλύζουν το διαδίκτυο, υποσχόμενες την ίαση σε κάθε μορφής παθογένεια του ελληνικού κράτους.
Είναι πια αστείο, πόσες φορές την ημέρα ακούγονται εκφράσεις ενάντιες σε δημόσιες δομές, ομάδες εργαζομένων, υπηρεσίες πρόνοιας και κοινής ωφέλειας. Είναι πολύ εύκολο να γενικολογεί κανείς και να υιοθετεί ιδέες που μπορεί να φαντάζουν σωτήριες αφού του υπόσχονται μείωση της φορολογίας (άραγε οι φοροφυγάδες γιατί ανησυχούν για το τελευταίο, όταν εκείνοι αυτοδικαίως απαλλάσσονται κάθε επιβολής φόρου;). Την ίδια στιγμή όμως, αυτές οι ιδέες κρύβουν τις πραγματικές συνέπειες που ο επιπόλαιος συμπολίτης μας που τις ξεστομίζει, ούτε καν έχει φανταστεί να γίνονται πράξη. Πόσο μάλλον αν μιλάμε για την περίπτωση του μικρού μας τόπου, ενός κατεξοχήν ‘‘κρατικοδίαιτου οικονομικού περιβάλλοντος’’ κατά την κοινή αντίληψη αλλά κυρίως κατά τα αριθμητικά δεδομένα.
Ας πάρουμε λοιπόν μερικά συγκεκριμένα κομβικά σημεία που θα πληγούν αύριο το πρωί, χωρίς καμία άμεση θεραπεία –το επιβάλλει άλλωστε το διαρκές μνημονιακό πλαίσιο– αν εφαρμοσθούν τέτοιες προτάσεις. Βάσει λοιπόν τέτοιων προτάσεων, πολιτικών προσώπων όπως του Στέφανου Μάνου, του Κυριάκου Μητσοτάκη, ακόμη και του Δημάρχου Καμίνη και άλλων “αιρετικών”, καθώς και με την επικουρία του Κουαρτέτου που αποφασίζει για όλα όσα κινούνται εν Ελλάδι, ονομαστικά αύριο το πρωί θα μπορούσαν να συμβούν τα εξής:
α) κατάργηση δημόσιας άγονης αεροπορικής γραμμής μαζί με τις άλλες 23 γραμμές (άκρως επίκαιρο)
β) κατάργηση δημόσιας ακτοπλοϊκής σύνδεσης Πειραιά – Κυθήρων – Κρήτης
γ) κατάργηση χρηματοδότησης του Δήμου από τον κρατικό προϋπολογισμό
δ) νέα μείωση προσωπικού στο Δήμο, στις δημόσιες επιχειρήσεις που έχουν απομείνει, στα σχολεία και στις δομές υγείας
ε) κατάργηση του θεσμού της Εγχωρίου Περιουσίας με παραχώρησή της από το Ελληνικό Κράτος σε επενδυτικά funds.
Είναι εφιαλτικό αλλά και τεχνικά εφικτό, με την επικράτηση νεοφιλελεύθερων ιδεών να συμβούν τέτοιες αλλαγές που θα επηρεάσουν την τοπική κοινωνία και οικονομία. Η πρόσφατη εμπειρία δείχνει ότι όσα συνέβησαν τα τελευταία πέντε χρόνια στον τόπο μας είχαν συνέπειες καταστροφικές. Ειδικότερα, η χειμερινή περίοδος στα Κύθηρα θυμίζει άλλες εποχές και οι ντόπιες επιχειρήσεις έχουν συρρικνωθεί έως και 50% στους κύκλους εργασιών τους. Το κυρίαρχο ερώτημα που τίθεται πάνω στο ζήτημα μιας τέτοιας απευκταίας εξέλιξης όπως ονομαστικά περιγράφηκε, δεδομένης της οικονομικής ομηρίας του ελληνικού κράτους, είναι αν εν τέλει θα μπορούσε ένα τόπος σαν και το δικό μας, να απαντήσει. Κι αν ναι, με ποιες δυνάμεις και με ποια μέσα;
Χωρίς να προκαταλάβω την ντόπια εξουσία, τον επιχειρηματικό μας κλάδο αλλά και τις δυνατότητες της τοπικής μας οικονομίας εν συνόλω, η παράδοση άνευ όρων στα funds θα γινόταν σιωπηρά κι αναίμακτα… Και κάπως έτσι οι λατινοαμερικανικές ιστορίες νεοφιλελεύθερης τρέλας θα άρχιζαν να φαντάζουν χάδι στο άκουσμά τους, ενώ στα παιδιά των νέο-ειλώτων θα διδάσκονταν οι δάφνες του ένδοξου παρελθόντος για την ανάταση της εθνικής τους υπερηφάνειας.
Φρόνιμο λοιπόν θα ήταν να αναλογιστούμε πόσο επικίνδυνο είναι να αναπαράγουμε το νεοφιλελεύθερο λαϊκισμό (ίσως το μόνο λαϊκισμό που αυτή τη στιγμή δρα ανενόχλητος) και να ερευνήσουμε αν πραγματικά υπάρχει χρόνος, επιλογή και χώρος για τη θωράκισή μας απέναντι σε τέτοιους κινδύνους. Αν πραγματικά υπάρχουν εργαλεία στα χέρια μας που δε μάθαμε ακόμη σε τι χρησιμεύουν και που θα μπορούσαν να μας καταστήσουν λιγότερο ευπαθείς στις εξελίξεις.
Οι μέρες που έρχονται είναι ίσως ο τελευταίος κάβος, ο πιο κρίσιμος σε κάθε επίπεδο. Γιατί τώρα πια έχουμε να αναμετρηθούμε με τον ‘‘εθνικό μας εαυτό’’. Κι αυτός βρίσκεται σε κάθε πόλη, σε κάθε χωριό, σε κάθε γειτονιά αυτής της γωνιάς της γης˙ βρίσκεται μέσα μας. Ευχή: η αναμέτρηση αυτή να έχει ακόμη πιο πολλή Αλληλεγγύη για τον Άνθρωπο. Γιατί η Αλληλεγγύη μπορεί να μας δείξει δρόμους αγώνα και ανάπτυξης. Γιατί η Αλληλεγγύη είναι το μόνο όπλο που δεν το χρωστάμε σε κανέναν παρά μόνο στον πλησίον μας και δεν μπορεί κανείς να μας την πάρει.
