ΤΟ ΑΝΕΚΔΟΤΟ

Ένας ανατολικογερμανός εργάτης πιάνει δουλειά στη Σιβηρία. Ξέροντας ότι όλη η αλληλογραφία λογοκρίνεται, λέει στους φίλους του:

Ας επινοήσουμε έναν κώδικα. Αν το γράμμα μου που θα λάβετε είναι γραμμένο με το συνηθισμένο μπλε μελάνι, ό,τι γράφει θα είναι αλήθεια. Αν είναι γραμμένο με κόκκινο μελάνι, ό,τι γράφει θα είναι ψέματα.

Μετά έναν μήνα οι φίλοι του παίρνουν το πρώτο γράμμα, γραμμένο με μπλε μελάνι:

Εδώ όλα είναι υπέροχα: τα καταστήματα είναι γεμάτα προϊόντα, το φαγητό είναι άφθονο, τα διαμερίσματα είναι μεγάλα και καλά θερμαινόμενα, οι κινηματογράφοι παίζουν ταινίες από τη Δύση, υπάρχουν πολλά όμορφα κορίτσια πρόθυμα για σχέση – το μόνο πράγμα που δεν βρίσκεις είναι κόκκινο μελάνι.

ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΖΙΖΕΚ

Δεν είναι, άραγε, αυτή η κατάστασή μας τώρα; Έχουμε όλες τις ελευθερίες που κάποιος επιθυμεί, το μόνο που λείπει είναι το κόκκινο μελάνι: αισθανόμαστε ελεύθεροι επειδή στερούμαστε τη γλώσσα με την οποία θα μπορούσαμε να εκφράσουμε την ανελευθερία μας. Η έλλειψη του κόκκινου μελανιού σήμερα σημαίνει ότι όλοι οι όροι της κυριαρχίας που χρησιμοποιούμε για να προσδιορίσουμε την τωρινή σύγκρουση –«πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», «δημοκρατία και ελευθερία», «ατομικά δικαιώματα» κ.τ.λ.– είναι ψευδείς, περιπλέκουν την κατανόηση της κατάστασης, αντί να μας αφήνουν να σκεφτούμε την πραγματικότητα. Σήμερα, το καθήκον μας είναι να προσφέρουμε σε όσους διαμαρτύρονται κόκκινο μελάνι.

ΚΙ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΟ

Έχουμε, πλέον, κόκκινη μελάνη σε μεγάλες ποσότητες αλλά δεν ξέρουμε τι να γράψουμε και σε ποιον. Διότι έχει πια χαθεί ο κώδικας τι σημαίνει το Μπλε και τι το Κόκκινο, έχουν χαθεί οι φίλοι που περίμεναν με αγωνία τα νέα μας κι ακόμα και αυτός ο μέγας λογοκριτής κάνει πια όλη την δουλειά του πριν τη γραφή, όχι μετά. Αισθανόμαστε, πλέον, ανελεύθεροι διότι δεν αναγνωρίζουμε το λογικό και ιστορικό πλαίσιο της ελευθερίας μας ως συνειδητό περιεχόμενο της ζωής μας.

Σήμερα, νομίζω ότι το ‘‘καθήκον’’ μας είναι να προσφέρουμε σ’ έναν κόσμο καλπάζουσας αχρωματοψίας την πολιτική διαφορά ανάμεσα στο Μπλε και στο Κόκκινο:

• σε όσους δεν διαμαρτύρονται, την ικανότητα να διακρίνουν το καθησυχαστικό ψέμμα από την ενοχλητική αλήθεια,
• σε όσους διαμαρτύρονται, τη νηφαλιότητα να διακρίνουν την γραμμή που ενώνει το Δίκιο τους με τις συμβάσεις των Άλλων,
• να δείχνουμε σε αυτούς που δρουν το βάθος της φιλοσοφίας και σε αυτούς που φιλοσοφούν την αμεσότητα του πραγματικού.

επιμέλεια ανάρτησης: Δημήτρης Κουτραφούρης

ΣΗΜ.: Η ανάρτηση είναι αφιερωμένη στον Γιώργο Διδυμιώτη που μου πρωτομίλησε για τα «Ανέκδοτα του Ζίζεκ».