Προσφυγικό…
Άραγε τι έρχεται στο μυαλό του καθενός στο άκουσμα αυτή της λέξης; Στο δικό μου μυαλό ένα χάος. Στην προσπάθεια να οργανώσω τις σκέψεις μου, χάνομαι ξανά μέσα σε αυτές. Αν αφήσουμε στην άκρη το σκεπτικό περί σκοπιμοτήτων, περί σχεδίων αφανισμού των χωρών υποδοχής και άλλα πολλά που συζητούνται διαρκώς, και ασχοληθούμε λίγο με την άλλη πλευρά του νομίσματος, αυτήν των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του σεβασμού και της προστασίας της ανθρώπινης αξίας, τι θα έπρεπε να κάνουμε; Πολλοί ξέρουν γενικώς και αορίστως αλλά λίγοι έχουν γνωρίσει βιωματικά το ρεαλιστικό σκηνικό που κρύβεται πίσω από τα συρματοπλέγματα των Κέντρων Φιλοξενίας. Τι είναι λοιπόν για μένα το προσφυγικό;

•   Είναι εκείνη η μητέρα με το μόλις είκοσι ημερών μωρό της που δεν έχει ούτε καν τα στοιχειώδη ρούχα για να το ντύσει.
•   Είναι το αγοράκι με το μισοχαλασμένο ποδήλατο, που κυκλοφορεί ανάμεσα στα υπόλοιπα παιδιά, για τα οποία ένα τέτοιο παιχνίδι αποτελεί είδος πολυτελείας.
•   Είναι οι ανάποδες ημέρες του Μαΐου με την ακατάπαυστη νεροποντή που κάνει αδύνατον να κοιμηθεί κανείς σε μια σκηνή μέσα στην οποία εισβάλλουν ορμητικά νερά και λάσπη.
•   Είναι το δεκάχρονο κοριτσάκι που μένει νηστικό για τέταρτη συνεχόμενη ημέρα γιατί οι γονείς της αποφάσισαν να κάνουν οικογενειακώς απεργία πείνας με μοναδικό τους αίτημα το άνοιγμα των συνόρων.
•   Είναι τα λύματα που υπερχειλίζουν στις δεξαμενές με τα παιδάκια να παίζουν αμέριμνα δίπλα σε αυτές.
•   Είναι ο ηλικιωμένος κύριος που πάσχισε και τελικά κατάφερε, παρά τις πολλαπλές αντιξοότητες, να επιζήσει και να φτάσει στην Ελλάδα, αλλά άφησε την τελευταία του πνοή, καθώς δεν είχε πρόσβαση στα φάρμακά του.

Είναι τόσα πολλά που θα μπορούσα να γράφω για ώρες. Κι όμως, αν τύχει να συναντήσεις αυτούς τους ανθρώπους, άντρες, γυναίκες, παιδιά, θα σε καλημερίσουν με ένα τεράστιο χαμόγελο τόσο στο πρόσωπο όσο και στη ψυχή. Και εσύ στέκεσαι εκεί να αναρωτιέσαι ένα μόνο πράγμα: πώς το κάνουν; Πώς γίνεται μέσα σε όλη αυτή τη μαυρίλα που τους περιβάλλει, να φαίνονται αλλά και να είναι τόσο χαρούμενοι και χαμογελαστοί; Δεν θα δυσκολευτείς να βρεις την απάντηση. Φτάνει να αναλογιστείς τι έχουν περάσει πριν φτάσουν εδώ που είναι σήμερα. Καταστάσεις που θέλουν να ξεχάσουν. Περιστατικά που ανακαλούνται στη μνήμη τους συνεχώς και τους κάνουν ευγνώμονες και μόνο που είναι ζωντανοί.

Αυτό δε σημαίνει ότι πλέον μιλάμε για μια δεδομένη κατάσταση που θα μείνει έτσι για πάντα. Κανείς δεν θα μπορούσε να ανεχτεί αυτές τις συνθήκες διαβίωσης και μάλιστα για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Ας συλλογιστούμε πως το μερίδιο ευθύνης δεν πέφτει πάντοτε στις πλάτες των άλλων. Βέβαια, προτού φτάσουμε στον καταμερισμό ευθυνών υπάρχουν πολλά που πρέπει να ειπωθούν τα οποία θα πέσουν βαριά σε πολλά στομάχια. Ίσως κάποια άλλη φορά. Τώρα αυτό που προέχει δεν είναι λόγια να ειπωθούν αλλά πράγματα να γίνουν…

*   Η Αριστέα Πρωτονοταρίου εργάζεται στο Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων στο Σχιστό.