Πήγαινε στην επαρχία, μου λέγανε. Σε κανένα νησάκι ή σε κανένα χωριό, μου λέγανε. Θα βρεις την ησυχία σου, μου λέγανε. Κι εγώ τους άκουσα. Και έφυγα από την Αθήνα (που ποτέ δεν συμπάθησα έτσι κι αλλιώς) και πήγα αρχικά στη Λάρισα και μετά κατηφόρισα στα Κύθηρα. Και τώρα καταλαβαίνω πραγματικά τον Λεγεωνάριο στον Αστερίξ, όταν του αναθέτουν κάποια δύσκολη αποστολή που καταλήγει στις σφαλιάρες του Οβελίξ ή όταν τον φορτώνουν με κάποια αγγαρεία.
Ξέρετε, όσοι μεγαλώσαμε στην Αθήνα έχουμε μια ρομαντική εικόνα για την ελληνική επαρχία η οποία συνδυάζεται με καλοκαιρινές διακοπές, τις ιστορίες των παππούδων, προβατάκια, κατσικάκια, βαρκούλες και κάποιον να κυνηγά μια τουρίστρια φωνάζοντας: ‘‘Στάσου! Μύγδαλα!’’. Όλα αυτά μέχρι να εγκατασταθούμε σε κάποια επαρχιακή πόλη ή σε κάποιο χωριό. Όσο πιο μικρά τόσο πιο καλά.
Λοιπόν, ας πω δυο λογάκια για το πώς βλέπω την επικρατούσα κατάσταση στο νησί, εγώ, ένας ξένος. Δεν έχω καμία σχέση με το νησί, ούτε με σόγια, παράγοντες, βουλευτές κλπ. Οπότε δεν έχω και συμφέροντα. Αυτό ήταν και το πρώτο πράγμα που έμαθα. Τα συμφέροντα. Στην αρχή γέλασα, θεωρώντας εντελώς γελοίο να μιλάμε για συμφέροντα σε ένα τόπο τριών – τεσσάρων χιλιάδων κατοίκων. Αχ! ωραίες εποχές, αθώες! Μετά κατάλαβα. Είναι καταπληκτικό πώς συνδέονται εντελώς άσχετα πράγματα στο νησί μέσω ενός αόρατου δικτύου συγγενειών, υποχωρήσεων, δημοσίων σχέσεων, εκλογικών δεσμεύσεων και ενός υπόγειου μηχανισμού αποστασιοποίησης – συγκάλυψης. Θα ήταν πραγματικά αστεία τα πράγματα αν δεν ήταν τόσο εκνευριστικά.
Το κακό κουκουλώνεται ούτως ώστε ‘‘να μην διχαστούμε’’! Αυτό σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει ότι αφήνουμε τον πιο βαρεμένο, εγωμανή, κακότροπο τύπο να κάνει ό,τι θέλει, περιμένοντας είτε να φύγει είτε να γεράσει οπότε και θα κόψει η φόρα του. Κύριο μέλημα είναι είτε να κρατήσουμε ίσες αποστάσεις, εξισώνοντας το δίκαιο με το άδικο, το σωστό με το λάθος, ή να βρούμε κάποιον να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Το ‘‘τι θα πει ο κόσμος;’’ μοιάζει να κανονίζει ακόμα τη ζωή σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Οι δε δοσοληψίες –όχι απαραίτητα οικονομικές αλλά και σε άλλα επίπεδα– θυμίζουν ενίοτε σενάριο σαπουνόπερας! Και όλα αυτά ενώ το κουτσομπολιό και οι κακολογίες του ενός για τον άλλο δίνουν και παίρνουν. Πού να θέλαμε να διχαστούμε κιόλας…
Βέβαια, υπάρχει μια μικρή διαφοροποίηση. Όταν πρόκειται για κάποιον που θεωρείται αδύναμος. Εκεί πάνε όλα περίπατο. Αλλιώς αντιμετωπίζεται κάποιος που κάνει κάτι ανήθικο αλλά έχει μια κάποια θέση, κάποια εξουσία, κάμποσους παράδες βρε αδερφέ, και αλλιώς κάποιος μεροκαματιάρης, κάποιος μικρομεσαίας κατάστασης. ‘‘Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε’’ που λέει και ο Γιάννης ο Ιωαννίδης.
Γενικά υπάρχει κάποιο είδος αλλεργίας προς στην αλήθεια. ‘‘Μην τα λες αυτά’’ σου λένε, θα θυμώσουν οι μεν ή οι δε. Και το νησί βγάζει μόνο κρασί, ξίδι να τους δώσουμε δεν έχουμε. Άσε να έχουμε βιτρίνα λαμπερή και στολισμένη και ας είμαστε ολίγον τι μπάχαλο μέσα.
Θα μου πει κάποιος,τίποτα καλό δεν υπάρχει; Πολλά. Αλλά αυτά δεν πουλάνε κι εγώ έχω μπει στο νόημα! Να φαίνεσαι και να επιβάλλεσαι είναι το παν. Τα άλλα τα βρίσκουμε…
Το κείμενο σου, παπά μου, μού θύμισε ένα ανάλογο του συγγραφέα Γιώργου Ζαρκαδάκη που είχε επιχειρήσει να ζήσει στα Κύθηρα πριν λίγα χρόνια (http://georgezarkadakis.com/2012/09/05/amoral-familism-my-experiences-and-travails-living-on-a-greek-island-for-a-year/ Δυστυχώς, μόνο στα Αγγλικά.)
Το ότι τα Κύθηρα έχουν ισχυρά παγιωμένο το ιστορικο-κοινωνικό τους υπόβαθρο, το καταλάβαμε άλλοι γρήγορα και άλλοι αργά. Το ζητούμενο παραμένει όμως, κατά πόσο αξίζει να επιμείνεις για την ωφέλιμη αλλαγή. Και δεν τίθεται εδώ ρητορικά, αλλά ως πραγματικό θέμα προς διάλογο, με ανοιχτό το ενδεχόμενο τόσο της θετικής όσο και της αρνητικής απάντησης.
Γιατί, εντάξει, πουλάει η γκρίνια και η κριτική, αλλά αν δεν έχει αποτέλεσμα είναι σκέτη σπατάλη δυνάμεων.
Σε χαιρετώ!
Συμφωνω….με τη κυρια Μαριατου…
Πόσοι είστε οι Μαριάτοι;Παντού υπάρχει και ένας!
Η γκρίνια και η κριτική είναι το πρώτο βήμα κατά τη γνώμη μου.Η γνωμάτευση αν θες.Από εκεί και πέρα έχει να κάνει και με το αν υπάρχει διάθεση για αλλαγή.Η όποια αλλαγή θα έρθει από τους ίδιους τους Κυθήριους.Ο ξένος θα προσπαθήσει μια,δυο,τρεις,δέκα,ε,μετά θα πάει να βρει αλλού καλύτερα.Ή θα (αυτο)περιθωριοποιηθεί.Το ερώτημα είναι αν υπάρχει διάθεση για ομελέτα και αν υπάρχει διάθεση για σπάσιμο αυγών.
Ουσιαστικά είναι ένα θέμα που θα μπορούσαμε να το θέσουμε σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Ελλάδας.Αλλά αφού ζούμε στα Κύθηρα το επικεντρώνουμε εδώ.
και πώς ορίζεται ποιος είναι ξένος και ποιος Κυθήριος; Μικρή η γη, πολλοί οι άνθρωποι, δε νομίζω ότι υπάρχει το περιθώριο να αφήνονται ολόκληρα νησιά σε έναν τρόπο ζωής και σκέψης. Άσε που «ξένος» προς τέτοιες νοοτροπίες μπορεί κάλλιστα να αισθάνεται και κάποιος ντόπιος, οπότε αναγκάζεται σε αυτοεξορία. Ίσως πολλοί μικρoί στόχοι, όταν επιτευχθούν κάποτε φέρουν και την αλλαγή στη μεγάλη εικόνα.
(δεν είμαστε τόσο πολλοί όσοι φαινόμαστε, αλλά φαινόμαστε περισσότεροι από όσοι είμαστε)
Μην πηγαίνουμε σε θεωρητικές συζητήσεις του τύπου «ποιος είναι ο ξένος» γιατί θα χάσουμε το μπούσουλα.
Αυτό που λέω είναι ότι εγώ,για παράδειγμα, ή ο συγγραφέας που ανέφερες,δεν θα κάτσουμε να σκάσουμε και πολύ.Ανάλογα με τις αντοχές του ο καθένας.
Ο ντόπιος «ξένος» ίσως να βρίσκεται σε χειρότερη μοίρα μια και η φυγή,ακόμα και η αυτοεξορία,είναι δυσκολότερες.
Δεν νομίζω ότι αφήνεται το νησί σε κάποιον τρόπο ζωής.Νομίζω ότι τον επιλέγει.
Το θεμα ειναι οτι περα απο το νησι ειναι ο καθενας τι θελει απο τη ζωη του…θελει να εναι με οποιον και οτι ναναι ανθρωπο,,να συναναστρεφετε με καποιον που στην ουσια δεν ταιριαζει.?η να κανει με λιγους και καλους παρεα που πραγματικα εχουν μια πιο βαθια σχεση ,πιο ουσιαστικη?με ολους καλα αλλα ναι δεν ταιριαζω με ολους αυτη ειναι η αληθεια και δεν ειναι κακο..μπορει να υπαρχει και φαση στη ζωη μας που δεν κανουμε με κανενα και αυτο φυσιολογικο ειναι…ειναι οι εσωτερικες μας πνευματικες αλλαγες….μη φρικαρουμε…καλες ειναι και αυτες πρεπει να τις περασουμε…οποτε δεν τιθεται περιθωριο για κανεναν ειτε ντοπιο ειτε ξενο..θεμα επιλογων ειναι..αλλιως να παμε ολοι στις μαμαδες μας ξανα να τις θηλασουμε….
Και αυτο που συμβαινει εδω ειναι η μικρογραφια ολης της ελλαδας γιαυτο ας αρχισει ο καθενας μεμονωμενα την αλλαγη…ολο απο τους αλλους περιμενουμε,,το λεω και στον εαυτο μου…βαρυς ο σταυρος!!!αλλα τις….
Και κατι αλλο σχετικα με το πως σε αντιμετωπιζουν οι αλλοι σχετικα με το ποιος εισαι..στο κατω κατω καλυτερα δεν ειναι να βλεπεις ποιος ειναι πραγματικα καλος και σωστος ανθρωπος απο το να σε κανει παρεα επειδη περιμενει κατι απο σενα η εχει καποιο συμφερον?θαθελες να χες πολλους γυρω σου επειδη εχουν καποιο συμφερον απο σενα?τοτε γινεσαι ιδιος με αυτους που βριζεις…εγω προσωπικα τους λυπαμαι αυτους τους ανθρωπους…ζουνε μια μιζερη δυστιχισ,ενη ζωη χωρις αληθεια…
Μα δεν μιλάω για τις συναναστροφές που θα κάνει κάποιος και απορώ πώς πήγε εκεί η κουβέντα.Ούτε και με ενδιαφέρει η αποδοχή ή όχι από τους άλλους.Δεν με ενδιέφερε ούτε όταν ήμουν πιτσιρικάς,όχι τώρα.Άλλωστε είμαι της άποψης ότι αν πολλοί λένε καλά λόγια για εσένα,κάτι κακό κάνεις.
Αυτό που περιγράφω είναι η κοινωνία των Κυθήρων όπως τη ζω τρία χρόνια τώρα και η απροθυμία για οποιαδήποτε αλλαγή.
Τι να λέμε δηλαδή;Να μαζευόμαστε τέσσερις πέντε νοματαίοι και να κάνουμε επίδειξη του ελιτισμού μας;Να περιχαρακωθούμε σε παρέες και να μη μιλάμε δημόσια για τα προβλήματα που υπάρχουν;Ότι κάποιοι κάνουν ό,τι γουστάρουν και δε μιλάει κανείς δε θα το πούμε;Τότε είμαστε κι εμείς συνεργάτες αυτού το κακού.
Ας μιλήσουμε για κουλτούρα λοιπόν,ας μιλήσουμε και για υψηλά θεολογικά ή φιλοσοφικά θέματα και ας αφήσουμε την καθημερινότητα στα χέρια αυτών που την κουμαντάρουν και σήμερα.
Και για να το συνοψίσω,η κοινωνία (και) των Κυθήρων νοσεί.Ή αντιμαχόμαστε την κατάσταση και την ξεμπροστιάζουμε ή φεύγουμε ή,τέλος,την ανεχόμαστε και τη θρέφουμε.
Υπάρχει καιρός για ποίηση και καιρός για μάχη(το είδος μάχης το επιλέγει ο καθένας).Αλλά να ξέρουμε το πότε κάνουμε το ένα και πότε το άλλο.
Ας γινουμε εμεις η αλλαγη…οταν θελει κατι καποιος πολυ πιστεψε με δεν τον σταματαει τιποτα…η ζωη τοχει αποδειξει…το θεμα ειναι τι θελουμε….τι ειδους αλλαγη ….να βρουμε το σκοπο….και αν το θελησουμε πολυ θα βρουμε και συμμαχους…αλλα εγω πιστευω οτι δεν ξερουμε ακομα τι ακριβως θελουμε οι περισσοτεροι…απλα ψαχνουμε και γινομαστε θυτες η θυματα….βολευομαστε σε αυτους τους ρολους και παντα φταινε οι αλλοι….φταιει το συστημα ρε παιδακι μου..Δεν λεω οτι δεν συμβαινουν ολα αυτα που λετε στο νησι…συμβαινουν και παρασυμβαινουν και οχι μονο και οχι μονο εδω….αλλα οταν νιωθουμε τοση αδικια ,,,τοση μαυριλα και αγανακτηση δεν εχουμε κανειτη προσπαθεια μας ειτε προσωπικη ειτε για τη συλλογικη αλλαγη…γιατι οταν καποιος προσπαθει πραγματικα με ολο του το ειναι για κατι αρχιζουν και φευγουν απο το οπτικο πεδιο του οι αρνητικες εικονες και αρχιζει και βλεπει την ομορφια που υπαρχει γυρω του δειλα δειλα..και αυτο γιατι αρχιζει να νιωθει καλα με τον εαυτο του οτι δεν καθεται μονο στο καναπε και μουρμουριζει ,,,ΔΡΑ και στη δραση αλλαζουν ολα γιατι εχει μπει στη μαχη, ειναι μεσα,δεν τη κοιταει απο μακρια και τρεμει στην ιδεα λεγοντας τι ωραια πουθαταν να μουν καιγω? καλα ομως ειναι εδω που ειμαι…Τελοσπαντων ας αρχισουμε καιμεις οι <>στο κατω κατω αφου ειμαστε και πολλοι να κανουμε να μαζευομαστε και να συζηταμε τα προβληματα του τοπου ….ισως…καπου καποτε…καπως ετσι ξεκινησαν ολα….